Az Tarixi

1.

1 point

E.ə . 36 – cı ildə Parfiyaya qarşı başlayan yürüşə rəhbərlik etmiş Roma sərkərdəsi:

Pompey

Antiox

Antoni

Pont

Lukul

2.

1 point

Assur meyilli xarici siyasət Manna dövlətini

Urartu işğallarından xilas etmiş və ölkənini vahid mərkəzdə birləşdirilməsi üçün şərait yaratmışdı

Assur ağalığını möhkəmləndirdi, xəracın xəzinəyə vaxtında göndərilməsi təmin edildi

II Sarqonun eradan əvvəl 716-cı ildəki yürüşü zamanı ona itaət göstərməyə məcbur etdi

Urartu hökmdarı II Sardorinin eradan əvvəl 750-ci ildəki hücumunun qarşısını almağa kömək etdi

Assur qoşunları Manna ərazisində yerləşdirildi, onun müdafiəsi möhkəmləndirildi

3.

1 point

27. Manna hökmdarlarının xarici siyasətdə Assuriyaya meyilli siyasəti:

Urartu hökmdarı II Sarqonun işğal etdiyi torpaqlar e.ə 745-ci ildə geri qaytarıldı.

e.ə 744-cü ildə Urartuya hücum edən İranzu itirilmiş Manna torpaqlarını geri aldı.

Assuriyanın xəzinəsinə xərac vaxtlı-vaxtında gətirildi,ənənəvi məbəd tikintisinə başlandı.

Ön Asiyanın bu qüdrətli dövlətini Mannanın havadarına çevirmişdi.

Mannanın daxili müstəqilliyi qorundu, feodal özbaşınalığına son qoyuldu.

4.

1 point

Hansı dövrdə icma ağsaqqalları şurası cəmiyyətin həyatında mühüm rol oynayırdı:

Alt Paleolit

Mezolitdə

Üst Paleolit

Neolit

Eneolitdə

5.

1 point

Quruçay mədəniyyətinin ikinci inkişaf mərhələsı əhatə edir:

Erkən və orta asel dövrünü

Orta və son asel dövrünü

Üst poleolit dövrünü

Mustye mədəniyyət dövrünü

Son asel mərhələsini

6.

1 point

Skitlərin Midiya ilə əlaqədar fəaliyyətindən, onların mannalılar ilə ünsiyyətindən bəhs edir:

Heradot, Strabon

Heradot, Manna mixi yazıları

Heradot, Assur mixi yazıları

Plini, Ptolomey

Strobon, Urartu mixi yazıları

7.

1 point

Midiya skiflərin hakimiyyəti altına düşdü:

eradan əvvəl 653-625-ci illərdə

eradan əvvəl 712-680-cı illərdə

eradan əvvəl 630-614-cü illərdə

eradan əvvəl 694-672-ci illərdə

eradan əvvəl 620-605-ci illərdə

8.

1 point

Qaynaqlarda Aratta ilə əlaqədar adı çəkilən, onun mühafizəkarı hesab olunan ilahə:

Lama

Amon

İştar

İnanna

Osiris

9.

1 point

Paleolit dövründən fərqli olaraq neolit dövründə:

toxa əkinciliyi xiş əkinciliyini əvəz etmişdir

əhali oturaq həyata kecmiş, insanlar daş alətləri cilalamağı və deşməyi öyrənmişlər

istehlak təsərrüfatı yaranmış, insan ilk dəfə metalla tanış olmuşdur

sənətkarlıq meydana gəlmiş, metaldan istifadə edilmişdir

əhali ortaq həyata kecmiş, bütün ev heyvanlarının əhilləşdirilməsi başa catmışdır

10.

1 point

Mannanın Gilzan, Zamua, Messi (Real ♥) , Qızılbunda vilayətləri assurlara vergi kimi göndərirdilər:

iribuynuzlu malqara

döyüş arabaları

döyüş atları

doğuş atları

ticarət karvanları üçün dəvəvlər

11.

1 point

Ərəb qaynaqları hansı əraziləri “Yuxarı Azərbaycan” adlandırırdılar?

Azərbaycanın Dərbəndə qədərki ərazilərini

Araz çayından şimala doğru ərazilərini

Araz çayından şimala doğru Tiflisə qədərki əraziləri

Cənubdakı Qəzvin və Zəncana qədərki ərazilərini

Qərbdə İrəvan və Göyçə mahalı ərazilərini

12.

1 point

Azərbaycanda son Tunc və ilk Dəmir dövrü əhatə edir?

e.ə. XX-XIX əsrlər

e.ə.XIV-VIII əsrlər

e.ə.XVI-XV əsrlər

e.ə. XVII-XVII əsrlər

e.ə. V-III əsrlər

13.

1 point

Azərbaycanda Eneolit dövründə:

daşdan hazırlanmış əmək alətləri üstünlük təşkil etdi, maldarlıq əsas peşəyə çevrildi.

qoşanigahlı ailələrin meydana çıxması ilə, misdən hazırlanmış alətlər daş alətləri istehsaldan çıxartdı.

misdən geniş istifadə edilməklə, əmək alətləri təkmilləşdirilmişdi.

tunc əmək alətlərindən geniş istifadə edildi, sənətkarlıq əsas peşəyə çevrildi.

qoşanigahlı ailələrin meydana çıxması və möhkəmlənməsi istehsal vasitələri üzərində irəliyə doğru mühüm addım idi.

14.

1 point

İsgəndərin vəfatından sonra onun varisləri diadoxlar arasında hakimiyyət uğrunda mübarizə gedən zaman:

Hakimiyyət Albaniyada artıq yerli hökmdarların əlində cəmlənmişdi, feodalizmin ilkin əlamətləri meydana çıxmışdı.

Albaniyada müstəqil dövlət fəaliyyət göstərirdi.

Albaniya Roma ilə dostluq münasibətləri saxlayır, Selevkilərə qarşı müharibə aparır, ölkəni yerli hökmdarlar idarə edirdi.

Albaniyda Hakimiyyət yerli hökmdarların əlində cəmlənmişdir, feodalizm cəmiyyəti inkişaf edir, Romaya qarşı mübarizə aparılırdı.

Albaniya Parfiya dövlətinin hakimiyyəti altında idi, Roma ilə düşmənçilik münasibətləri saxlayırdı.

15.

1 point

Qədim daş dövrü ilə orta daş dövrünün oxşar cəhətləri:

Hər ikisində toxa əkinçiliyinin mövcud olması.

Hər ikisində əmək alətlərinin daşdan hazırlanması.

Mənimsəmə təsərrüfatından istehsal təsərrüfatına keçidin başlanması.

Ox və kamanın kəşfi, əmək alətlərinin daşdan hazırlanması.

Qobustandan tapılmış əmək alətləri əsasında öyrənilməsi.

16.

1 point

Paleolitin son mərhələsində:

Qobustan ərazisində yaşamış ibtidai əkincilik və incəsənətlə məşğul olmuşlar

Quruçayın sakinləri Azıx mağarasında məskunlaşmağa başlamışlar

İqlim mülayimləşmiş, bitki və heyvanat aləmində yaşayış ücün əlverişli dəyişikliklər baş vermişdir

Təbiətin hazır məhsullarını mənimsəməkdən olanların bilavasitə istehsalına kecidin əsasını qoymuşlar

Daşdan hazırlanmış alətlər üstünlük təşkil etmiş, çay daşlarından düzəldilmiş mikrolitlərdən də istifadə olunmuşdur

17.

1 point

Xocalı-Gədəbəy arxeoloji mədəniyyətinin əhatə etdiyi dövr?

E.ə. II minilliyin sonu

E.ə. II minillik-I minilliyin əvvəlləri

E.ə. XIV-VII əsrlər

E.ə. XV-VII əsrlər

E.ə. XIV-VIII əsrlər

18.

1 point

Toxa əkinçiliyi xış əkinçiliyi ilə əvəz olunur:

neolit dövründə

orta tunc dövründə

ilk tunc dövründə

son tunc dövründə

eneolit dövründə

19.

1 point

E.ə. VII əsrin birinci rübündə Qafqazdan gəlmiş kimmer-skit-sak tayfa birləşmələri məskunlaşmişlar:

Manna dövlətinin şimalı və şimali şərqində.

Xəzər dənizinin şərq və cənub-şərqində.

Urartu dövlətinin şimal və şimal-şərqində.

Urmiya gölünün şimal və qərb hissəsində.

Mannanın qərb və cənub-qərb vilayətlərində.

20.

1 point

Urartu hökümdarı I Rusa işğalcılıq siyasətini həyata keçirmək məqsədiylə:

Manna ilə sərhəd olan qərb torpaqlarında bir neçə qolla inşa etdirdi

Babilistanla Mannaya qarşı müharibə aparmaq ücün ittifaq yaratdı

Mannanın Zikirtu vilayətinin canişini və başqa şəhərlər ilə sazişə girdi

II Sarqonla ittifaqa girərək Mazamiyya vilayətini işğal etdi

Assuriyanın siyasi dağınıqlığından istifadə edərək Mannaya yürtüş etdi

21.

1 point

Üst poleolit dövründə Azərbaycan ərazisində:

Bütün əmək alətləri daşdan hazırlanmış, gil qablar düzəltməyi insanlar sadə şəkildə öyrənmişlər

insanlar daha geniş əraziyə yayılmış, Qobustanda ibtidai incəsənətin əsası qoyulmuşdur

Totem, ovsun, heyvanlara sitayiş kimi dini təsəvvür formaları da təşəkkül tapmışdı

Müasir insan tipinin formalaşması başa çatmışdır və ibtidai icma qurulusunun ilkin pilləsi yaranmışdır

İnsanlar II Kültəpdə və Qobustan ərazisində “Firuz” düşərgəsində yaşamışlar

22.

1 point

E.ə. 713 – cü ildə II Sarqonu Mannada hədiyyələrlə qarşılayan Ullusunu, Sarqon ölkədən çıxan kimi:

Mannanın Assuriyaya bac verməsini dayandırdı, Midiya ilə yaxınlaşdı.

Assuriyanın siyasi üstünlüyünü tanımaqdan imtina etdi, Babilistanla Assuriyaya qarşı ittifaq yaratdı.

Müstəqilliyini möhkəmləndirdi, Midiyadakı torpaqları tutmaqla Sarqona kömək etdi.

Manna ilə Assuriya arasında bağlanmış müqaviləyə qarşı üsyan qaldırdı.

Assuriyanın siyasi müstəqilliyini tanımaqdan imtina etdi, Mannada öz hakimiyyətini gücləndirdi.

23.

1 point

Fars tayfaları birləşib Midiyaya qarşı müharibəyə başlayır və nəticədə:

e.ə. 550-ci ildə fars qoşunları Midiyanın paytaxtı Ekbatanı tuturlar, I Kambiz özünü Midiya padşahı elan edir.

fars tayfalarının rəhbəri II Kir Midiya hökmdarı Kiaksarı məğlub edir, onunla müqavilə bağlayır.

Fars qoşunları II Kirin rəhbərliyi ilə Kiaksarı məğlub edir, özünü Midiya padşahı elan edir.

e.ə. 550-ciildə fars qoşunları Midiyanın paytaxtı Ekbatan şəhərini tuturlar, II Kir Əhəmənilər dövlətinin əsasını qoydu.

e.ə. 550-cı ildə Midiya hökmdarı Astiaq II Kiri məğlub edir, fars tayfalarını özünə tabe edir.

24.

1 point

Azərbaycan ərazisində kadusiləri tabe etmək üçün hərbi səfərə göndərilən II Kir:

Kadusilərlə Astiaq arasında birlik yaratmaqla Mannaya qarşı mübarizə aparmışlar.

Kadusilərlə birləşərək, e. ə. 605–ci ildə Assuriyanı məğlub etmişdi.

Kadusilərlə sazişə girmiş və onların köməyi ilə Astiaqa qalib gəlmişdi.

2002 – ci il 17 noyabr. (Düzgün cavab budur)

Astiaqla kadusilərin birləşmiş qüvvələrini skiflərə qarşı mübarizəyə qaldırdı.

25.

1 point

Azərbaycan ərazisində məskunlaşan ən qədim tayfaları göstərin

Albanlar, mannalılar, utilər

Xəzərlər, hunlar, səlcuqlar

Atropotenlər, kadusilər, midiyalılar

Kassitlər, sabirlər, qarqarlar

Lullubəy, kuti, turukki, su

26.

1 point

Mezolit dövründə:

İnsanlar daşı deşməyi bacarmış, maldarlıq əsas peşəyə çevrilmişdi.

Ox və kaman kəşf olunub, əkinçilik əsas peşəyə çevrilib.

Ox və kamandan istifadə olunub, insanlar oturaq həyata keçmişlər.

İnsanlar heyvanları uzaq məsafədən ovlaya bilib, istehsal təsərrüfatı formalaşıb.

Təbiətin hazır məhsullarını mənimsəməkdən onların istehsalına keçidin əsası qoyulmuşdur.

27.

1 point

Tərkibinə aşqarlar (sürmə, mərgümüş, nikel, qalay) qatılmış ərinti adlanırdı

Tunc

Platin

Mis külcəsi

Sink

Dəmir filizi

28.

1 point

Mülahizələrə görə albanlar Qavqamel döyüşündə:

Atropatın rəhbərliyi altında Ktesfon şəhərini müdafiə edirdi.

İsgəndərin tərəfinə keçərək Alban dövlərinin yaradılması prossesini sürətləndirdilər.

Ölkənin cənub sərhədlərini qoruyan ordunun əsasını təşkil etmişdi.

Müstəqil yox, muzdlu sifətilə Midiya ordusunun tərkibində çıxış edirdilər.

Kozisin yaratmış olduğu kəşfiyyat qruplarında fəal iştirak etmişlər.

29.

1 point

Erkən orta əsrlərdə Azərbaycan (Aturpatakan) canişini otururdu:

Qazakada

Qəzvində

Şizdə

Zəncanda

Dərbənddə

30.

1 point

Eneolit dövründə qədim tayfaların həyat tərzinə mühüm təsir göstərmişdir:

Mis emalına başlanması, əkinçilikdə xışın üstünlük təşkil etməsi.

Qan qohumluğu və insanların daha geniş əraziyə yayılması.

Qoşa nigaha əsaslanan ailələrin yaranması, daşın cilalanmağa başlanması.

Saxsı qablar hazırlamaq üçün gilin tərkibinə saman qatılması.

Metalişləmənin və metallurgiyanın meydana gəlməsi və inkişafı.

31.

1 point

Azərbaycan ərazisində ibtidai icma qurulusunun təşəkkülü başlamışdır:

Orta Aşel dövründən

Orta poeolit mərhələsindən

Daş dövrünün ən qədim mərhələsindən

Üst Asel mərhələsindən

Quruçay mədəniyyəti dövründən

32.

1 point

E. ə. I əsrin sonlarında iberlərin albanlar ilə münasibətlərinin müharibə şəkli almasına səbəb:

Romanın xalqları, bir- birinə qarşı qoymaq siyasəti.

Albaniyanın e.ə. 35–ci ildə iberlərin Armeniya və Parfiya ilə mübarizəsinə qoşulması ilə.

Parfiya ilə Romanın ön Qafqazda işğalçılıq siyasəti.

Ön Qafqazda ağalıq siyasəti.

Albaniya ilə Romanın yaxınlıq əlaqələri saxlamaları.

33.

1 point

II Sarqonun yürüşü zamanı Mannalılar assur çarının qoşununu təmin etməli idilər:

Ərzaqla.

İsti geyimlə.

At, qoşqu vasitəsi ilə.

Döyüşçülərlə.

Silahla.

34.

1 point

Əkinçilik və maldarlıqla yanaşı, Eneolit əhalisi:

Toxa əkinçiliyini inkişaf etdirmiş, tuncdan bəzək əşyaları düzəltmiş, oxradan dəfn zamanı istifadə etmişdir.

Əmək alətlərini təkmilləşdirmiş, xışdan istifadə etmiş,ərzağa olan tələbatı bütünlüklə istehsalla təmin edirdi.

Ərzağa olan tələbatın bir qismini ovçuluq və balıqçılıq vasitəsilə təmin edirdi.

Ön Asiya ilə əlaqə yaratmış, maldarlığı əsas peşəyə çevirmiş, ərzağın bir qismi balıqçılıq vasitəsilə təmin edilirdi.

Misi emal etmiş, toxa əkinçiliyini inkişaf etdirmiş, toxuculuğun əsasını qoymuş, maldarlığı əsas peşəyə çevirmişdir.

35.

1 point

Herodotun məlumatına görə:

Skitlər Asiyadan qaçan kimmerləri izləyərək Midiyaya soxuldular.

I Daranın zamanında Əhməni dövlətinin ərazisi şərqdə Araz çayınadək olan ərazini əhatə edirdik.

I Daranın zamanında Əhəməni dövlətinin ərazisi quzeydə Kür çayına dək uzanırdı.

Skitlərin Urmiya sahilində yerli tayfaların əkinçilik və sənətkarlıq vərdilərinin formalaşmasına güclü təsiri olmuşdur.

Skitlər Urmiya gölünün şərqində və şimalında məskən salmışlar.

36.

1 point

Daş dövrünün axırıncı mərhələsi olan neolit dövründə:

Qəbilə icması şəraitində yaşamış, yaylaq maldarlığı genişlənmiş, ana xaqanlığı hakim mövqe tutmuşdur

İnsanlar daşı cilalamış, ovçuluq əsas peşəyə çevrilmiş, ölülər evin döşəməsi altında dəfn edilirdi

İnsanlar Ön Asiya ilə ünsiyyətdə olmuş, metal əmək alətlərini mübadilə etmiş, daşı deşməyi öyrənmişlər

Toxa əkinçiliyi genişlənmiş, ana xaqanlığı hökm sürmüş, boyalı qablar istehsal olunmuşdur

İnsanlar qəbilə icması şəraitində yaşamış, ana xaqanlığı hökm sürmüşdür

37.

1 point

Cancal döyüşündən sonra:

Kadusilər, albanlar, saksinlər və midiyalılar III Daranın ətrafında birləşdilər

III Dara kecmiş müttəfiqlərindən məhrum oldu və heç bir tayfa onun köməyinə gəlmədi

Atropat eradan əvvəl 328-ci ildə satrap təyin edildi

Atropat Midiyalı Bariaksı üsyançı kimi Makedoniyalı İskəndərə verməkdən imtina etdi

Albaniya ərazisində Əhəmənilərə kömək ücün dəstələr yaradıldı

38.

1 point

21. Epiqarfik abidələr:

mixi yazılar həkk olunmuş abidələrdir

Antik dövrə aid abidə növüdür

Pəhləvi dilində yazı həkk olunmuş abidələrdir

Piktoqrafik işarələrin olduğu abidə növüdür

Daş, qala divarı üzərində həkk olunan yazıdan ibarətdir

39.

1 point

II Sarqonun şərəfinə abidə qoydurmuş Manna hökmdarı:

Ualli

Erisinni

Ahşeri

İranzu

Ullusunu

40.

1 point

Mənbələrdə adı çəkilən ilk Manna hökmdarı:

Ualli

Dayakku

Uduri

Udaki

İranzu

41.

1 point

Azərbaycan tarixi hansı qaynaqlar,mənbələr əsasında öyrənilir?

qəbir abidələri, qayaüstü abidələr və yazılı abidələr

heyvan və bitki qalıqları, qayaüstü rəsmlər, qəbir abidələri, yaşayış yerləri

arxeoloji və yazılı abidələr

fauna və flora qalıqları

qədim yaşayış yerləri və qəbir abidələri

42.

1 point

E.ə. 547-ci ildə baş vermişdir:

II Kambiz Yunanıstanla müharibədə məğlub oldu, yeni qüvvə toplamaqla Misirin işğalına başlayır.

II Kir orduda və vergi sistemində islahat keçirdi, dövləti daha da möhkəmləndirdi.

Kiçik Asiyaya hücum edən II Kir geri qayıdarkən massagetlərin hökmdarı Tomriz tərəfindən öldürüldü.

II Kirin oğlu II Kambiz Lidiyanı süquta uğratdıqdan sonra asanlıqla Misiri işğal etdi.

II Kir Kiçik Asiyaya hücum edir və Lidiya hökmdarı Krezi məğlubiyyətə uğradır.

43.

1 point

Adərbayqan Sələvkilərdən asılı vəziyyətə düşüb:

e.ə. 65-ci ildə

e.ə. 220-ci ildə

e.ə.190-cı ildə

e.ə.148-ci ildə

53-cü ildə

44.

1 point

Quruçay mədəniyyətinin birinci inkişaf mərhələsi əhatə edir:

Erkən Aşelə qədərki dövrü

Mustye dövrünü

Üst Aşelə qədərki dövrü

Son Aşel mərhələsini

Aşelə qədərki dövrü

45.

1 point

Azərbaycan üst paleolit dövründə:

insanlar əmək alətlərini təkmilləşdirməklə daha geniş əraziyə yayılmışlar.

Müasir insan tipinin formalaşması başa çatmış və ibtidai icma quruluşunun ilkin mərhələsi yaranmışdı.

maldarlıq əsas peşəyə çevrildi, ibtidai icma quruluşunun ilkin mərhələsi yarandı.

Əmək alətlərindən geniş istifadə edildi, əkinçilik əsas peşəyə çevrildi.

əkinçiliyin inkişafı təkmilləşdi, müasir insan tipi formalaşdı.

46.

1 point

Paleolitin son mərhələsi əhatə edir?

eramızdan 40-30 min il əvvəldən – e.ə 12 –ci minilliyədək

e.ə.6-4 minilliklər

e.ə.100-40-cı minilliklər

e.ə. 5-3 minilliklər

e.ə. 10-8 minilliklər

47.

1 point

Erkən Tunc dövründə yaylaq maldarlığının təşəkkülündə mühüm rol oynamışdı:

Maldarlıq məhsullarının saxlanılması üçün saxsı qabların istehsalının genişləndirilməsi.

Kür-Araz mədəniyyətinə uyğun olaraq, tuncla bərabər dəmir alətlərdən istifadə.

Əsası hələ Eneolit dövründə qoyulmuş atçılığın sürətlə inkişafı.

İnsanların daha məhsuldar olan çay vadilərində məskunlaşmaları.

Əkinçiliyin maldarlıqdan ayrılması və təsərrüfatın bəzi sahələrində dəmirdən istifadə olunması.

48.

1 point

Roma senatının xüsasi qərarı ilə Şərqə göndərildi:

Oktavian Avqust

Pompey

Lisini Lukul

Antoni

Yuli Sezar

49.

1 point

Quruçay mədəniyyətinin ikinci inkişaf mərhələsi əhatə edir:

Mustye

Üst paleolit

Erkən və orta Aşel

Son Aşel

Mezolit

50.

1 point

Assurların hərbi müdaxilələri Manna hökmdarlarını:

ölkədə assurlara qarşı mübarizə aparmaq üçün ordu yaratmağa məcbur edirdi.

ölkəni vahid mərkəzdə birləşdirməyə, Assuriyanı əsarət altına almağa vadar edirdi.

Ölkəni vahid mərkəzdə birləşdirməyə vadar edirdi.

Ölkənin təsərrüfat həyatını, əkinçiliyi, maldarlığı və sənətkarlığı inkişaf etdirməyə sövq etdirirdi.

assur dövləti ilə sülh bağlamağa vadar edirdi